cumhuriyet nasıl ilan edildi ne demek?

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanı, Türk Kurtuluş Savaşı'nın ardından gerçekleşen ve Türkiye'nin yönetim şeklini değiştiren önemli bir dönüm noktasıdır. Süreç şu şekilde özetlenebilir:

1. Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922): Saltanat'ın kaldırılması, devlet başkanlığı sorununu ortaya çıkarmıştı. Henüz Cumhuriyet ilan edilmediği için, devlet başkanlığı görevi TBMM tarafından yürütülmekteydi.

2. Hükümet Bunalımı: 1923 yılına gelindiğinde, hükümetin kurulmasında yaşanan zorluklar (hükümet bunalımı) belirginleşti. Meclis hükümeti sistemi, istikrarlı bir yönetim oluşturmakta yetersiz kalıyordu. Her bakanın ayrı ayrı oylanması, hızlı ve etkili karar almayı engelliyordu.

3. Atatürk'ün Girişimi: Mustafa Kemal Atatürk, bu sorunu çözmek için bir anayasa değişikliği önerisi hazırladı. Amacı, devletin adını koymak ve hükümet sistemini netleştirmekti.

4. Anayasa Değişikliği (29 Ekim 1923): 29 Ekim 1923'te, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda (1921 Anayasası) yapılan bir değişiklikle Türkiye'nin yönetim şekli Cumhuriyet olarak belirlendi. Aynı zamanda, Cumhurbaşkanı seçimi de anayasaya dahil edildi. Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından kendi üyeleri arasından seçilecekti.

5. Atatürk'ün Cumhurbaşkanı Seçilmesi: Aynı gün yapılan oylamada, Mustafa Kemal Atatürk Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi.

Bu adımlarla, Türkiye Cumhuriyeti resmen ilan edilmiş ve yeni bir döneme girilmiştir. Cumhuriyetin ilanı, Türkiye'nin modernleşme ve çağdaşlaşma sürecinde önemli bir adım olmuştur.